Trzcina czująca czyli ks. Twardowski

Lekcja literatury z ks. Twardowskim? To rzecz obowiązkowa. Wydawnictwo Literackie proponuje nowy poszerzony wybór wierszy (to zresztą już kolejne wydanie)  księdza Twardowskiego zawierający najważniejsze liryki poety-kapłana – „Biedroneczko leć do nieba”.

Wybór poprzedza kompetentny wstęp pt. Trzcina czująca Heleny Zaworskiej badaczki literatury i cenionej eseistki, ukazujący zalety i zadziwiające właściwości tej niezwykle popularnej w Polsce liryki.

Ks. Jan Twardowski, to dzisiaj legenda polskiej poezji. Urodził się 1 czerwca 1915 roku w Warszawie (za trzy miesiące obchodzić będziemy równa setną rocznicę jego urodzin). Uczęszczał do gimnazjum im. Tadeusza Czackiego. W latach 1933 – 1935 współredagował międzyszkolne pismo młodzieży gimnazjalnej „Kuźnia Młodych”, gdzie piastował funkcję redaktora działu literackiego. Na łamach tej gazetki miał miejsce jego debiut poetycki i prozatorski. Maturę zdał w 1936. W 1937 ukazał się pierwszy tomik jego wierszy pt. „Powrót Andersena” nawiązujący do poetyki Skamandra. W tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył dopiero po wojnie w 1947 pracą magisterską „Godzina myśli. Juliusza Słowackiego”, napisana pod opieką prof. Wacława Borowego. W czasie II wojny światowej, podczas której zaginął cały jego wcześniejszy dorobek poetycki, był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim.

W trakcie wojny w roku 1945 zaczął naukę w tajnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Naukę w seminarium kontynuował z przerwami do 1948 roku, kiedy to 4 lipca przyjął święcenia kapłańskie. Zajął się nauczaniem religii w szkole specjalnej w Żbikowie. Przez wiele lat był rektorem kościoła sióstr Wizytek w Warszawie, gdzie głosił kazania dla dzieci, którym później zadedykował dwa zbiory: „Zeszyt w kratkę” oraz „Patyki i patyczki”. Wcześniej, bo już pod koniec 1945 roku, powrócił do publikowania wierszy. Jego twórczość trafiła wówczas m.in. na łamy Tygodnika Powszechnego.

Po wojnie wydał m.in. tomy: „Wiersze” (1959), „Znak ufności” (1970) – tom, który przyniósł poecie dużą popularność, „Zeszyt w kratkę. Rozmowy z dziećmi i nie tylko z dziećmi” (1973), „Niebieskie okulary” (1980), „Który stwarzasz jagody” (1983), „Na osiołku” (1986), „Nie przyszedłem pana nawracać. Wiersze 1939-85″ (1986), „Sumienie ruszyło” (1989), „Niecodziennik” (1991) – to głównie zbiór anegdot okraszony kilkoma krótkimi wierszami, „Nie martw się” (1992), „Wiersze” (1993).

W 1980 roku uhonorowano Twardowskiego nagrodą PEN Clubu im. Roberta Gravesa za całokształt twórczości, w 1996 roku Orderem Uśmiechu, w 2000 roku nagrodą IKAR, a rok później TOTUS, która zwana jest również „katolickim Noblem”. W 1999 roku Katolicki Uniwersytet Lubelski przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Zmarł wieczorem 18 stycznia 2006 w Warszawie. Pochowany został w krypcie dla zasłużonych Świątyni Opatrzności Bożej, zgodnie z życzeniem prymasa Polski kardynała Józefa Glempa. Wolą księdza Twardowskiego było, aby pochować go na Powązkach.