Rok Rafała Wojaczka

Instytut Mikołowski, w związku z 70 rocznicą urodzin poety, ogłosił rok 2015  Rokiem Rafała Wojaczka. Z tej okazji przygotowano w Mikołowie kilka interesujących wydarzeń.

7-8 maja, w rocznicę śmierci autora „Innej bajki”, w Instytucie Mikołowskim odbędzie się spotkanie poświęcone życiu i twórczości Wojaczka, w którym wezmą udział badacze i krytycy literaccy: Konrad Wojtyła (Uniwersytet Szczeciński), prof. Romuald Cudak (Uniwersytet Śląski), prof. Piotr Śliwiński (Uniwersytet im. A. Mickiewicza – Poznań)  dr hab. Tomasz Kunz (Uniwersytet Jagielloński). Prowadzenie: Maciej Melecki i Krzysztof Siwczyk.

Następnego dnia zostanie organizatorzy zapraszają na wieczór autorski jurorów Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im Rafała Wojaczka. Bezpośrednio po nim poznamy jego tegorocznych laureatów.

Przygotowano także dwie wystawy towarzyszące spotkaniom:

Fotografie Rafała Wojaczka – zdjęcia autorstwa poety przedstawiające Mikołów, jego portrety i autoportrety, w tym premierowa prezentacja nieznanego dotąd zdjęcia przedstawiającego Rafała Wojaczka z roku 1968. oraz Rysunek wiersza – ekspozycja grafik Wojciecha Łuki ilustrujących wiersze poetów publikowanych w miesięczniku Śląsk.

Kolejne wydarzenia odbędą się w rocznicę urodzin Rafała Wojaczka, 3-4 grudnia. W programie: Koncert Dariusza Wasilewskiego pt. Ballady bezbożne. Wiersze Rafała Wojaczka, Promocja książki krytyczno-literackiej Konrada Wojtyły pt. Anty antychryst. Rafał Wojaczek jako poeta religijny (wyd. Instytut Mikołowski).

Odbędzie się także XXIV Turniej Jednego Wiersza im. Rafała Wojaczka, spotkanie podczas którego poeci śląscy będą czytać wiersze autora „Sezonu” oraz wystawa Dom Rafała Wojaczka, na której zostanie zaprezentowana praca architektoniczna Tomasza Grzyba, przedstawiająca fikcyjny dom poety, wpisany w urbanistykę Mikołowa.

 

Rafał Wojaczek urodził się 6 grudnia 1945 roku w Mikołowie w znanej i poważanej w mieście rodzinie. Szkołę podstawową ukończył Wojaczek w Mikołowie i tu rozpoczął szkołę średnią, jednakże kłopoty związane z zachowaniem sprawiły, że kontynuował ją w Katowicach, a maturę zdawał w Kędzierzynie. W 1963 roku rozpoczął studia polonistyczne w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, jednak przerwał je – nie kończąc pierwszego roku – i przeniósł się do Wrocławia. Tutaj mieszkał do końca życia, nie pracując i utrzymując się dzięki rodzicom oraz zapomogom, stypendiom i tantiemom literackim. Zmarł we Wrocławiu w nocy z 11 na 12 maja 1971 roku śmiercią samobójczą.

Jako poeta zadebiutował w 1965 roku na łamach pierwszego numeru miesięcznika „Poezja”, którego redaktorem naczelnym jest wówczas Tymoteusz Karpowicz, niesłychanie ceniony poeta wrocławski. On też jest autorem rekomendacji wierszy młodego poety. Od momentu debiutu Wojaczek staje się natychmiast znanym poetą młodego pokolenia, publikuje w poważnych czasopismach literackich, aczkolwiek druk książek poetyckich spotyka się z kłopotami wydawniczymi i cenzuralnymi. W 1969 roku Wojaczek wydaje pierwszy tom poetycki „Sezon”, w rok później drugi zatytułowany „Inna bajka”, a po śmierci poety, w 1972 roku, ukazują się – przygotowane jeszcze za życia Wojaczka – następne tomy: „Nie skończona krucjata” i „Którego nie było”. W roku 1999 nakładem Instytutu Mikołowskiego ukazuję się piąty tom poety „Reszta krwi” – zawierający niepublikowane dotychczas wiersze.

Pisać zaczyna Wojaczek w szkole średniej, we wspomnieniach z tych lat pojawia się obraz dorastającego młodzieńca, który niesłychanie dużo czyta (w zestawie lektur są m.in.: Ch. Beaudelaire, A. Rimbaud, F. Kafka, T. Mann, F. Dostojewski, F. Nietzsche. W. Chlebnikow. B. Pasternak) i który posiada doskonałą pamięć fotograficzną (para sie również fotografią, wykonując dziesiątki zdjęć, m.in przedstawiających Mikołów). Jednakże już wtedy spokojny, dobrze wychowany chłopiec zaczyna pić, co skończy się później nałogowym alkoholizmem, ujawniają się także pierwsze symptomy choroby psychicznej. To uniemożliwi między innymi kontynuowanie studiów i skłoni Wojaczka do poddania się badaniom w klinice psychiatrycznej w 1965 roku. (W klinice poeta poznaje pielęgniarkę, z którą wkrótce żeni się, ma córkę, ale małżeństwo nie wytrzymuje roku i kończy się rozwodem.) Życie Wojaczka we Wrocławiu obfituje w ekscesy i skandale obyczajowe, poeta kreuje swój mit „poety przeklętego”. Kilkakrotnie podejmuje próby odebrania sobie życia. Umiera zażywszy środki nasenne.