Herbert od deski do deski

„Twórczość Zbigniewa Herberta. Monografia bibliograficzna”  (Więź) Pawła Kądzieli w dwóch tomach to (specyficzna) lektura obowiązkowa nie tylko dla miłośników jego poezji ale dla wszystkich, którzy interesują się literaturą polską dwudziestego wieku. 

W książce zarejestrowano wszystkie drukowane w latach 1948-2005 utwory literackie (wiersze, opowiadania, eseje, dramaty) i nieliterackie (publicystyka, recenzje, listy, wywiady) oraz przekłady dokonane przez Zbigniewa Herberta.

W części przedmiotowej opisane zostały drukowane prace o twórczości i życiu autora Pana Cogito. Całość opatrzono indeksem osobowym oraz indeksem tytułów i incipitów utworów Herberta.

Jacek Łukasiewcz pisał o książce: „Imponujące dwutomowe dzieło Pawła Kądzieli ma kilka wymiarów i różne są możliwości jego lektury. Może ono służyć po prostu jako pomoc dla wszystkich, a jest ich legion, którzy Herbertem się interesują, studiują jego dzieła, piszą o nim prace maturalne, licencjackie, magisterskie, doktorskie, habilitacyjne, książki profesorskie.Tu na pewno dowiedzą się, co należy przeczytać, znajdą informację bibliograficzną, wiarygodne daty i wiarygodne tytuły w wielu językach. To pierwszy sposób lektury, oczywiście nie od deski do deski, bo w ten sposób bibliografii się na ogół nie czytuje.

Obok tej podstawowej formy korzystania z bibliografii można czytać monografię bibliograficzną jako dzieje recepcji i poniekąd dzieje twórczości Zbigniewa Herberta — maksymalnie obiektywne i przez to tym bardziej interesujące. Oczywiście trzeba do takiej lektury być przygotowanym, aby tę księgę czytać z pożytkiem i zainteresowaniem, trzeba coś wcześniej wiedzieć o polityce w Polsce Ludowej, o życiu Zbigniewa Herberta, znać jego wiersze. Były lata obfite w publikacje pisarza i o pisarzu, były lata chude (1953, 1974, 1975). Decydowały tu głównie przyczyny zewnętrzne: zerwanie współpracy przez Herberta z przyczyn politycznych, zapisy cenzury. Był czas siewu, czas zbierania, także czas ugoru, lata aktywności i lata depresji. Fakty, tytuły, nazwiska, daty układają się w odkrywczą narrację. Zwięzłe, znakomite noty (gdyż jest to bibliografia adnotowana) informują o mottach i dedykacjach, miejscu publikacji, faksymile rękopisów, o polemikach, które dany tekst wywołał”.