Polecamy drugie wydanie fascynującej książki Anki Kowalskiej „Folklor tamtych lat” (Więź). Ta słynna poetka opisała w sposób niezwykle sugestywny (a czasami dowcipny) czasy w których zwyczajna podłość była codziennością a codzienność potrafiła nagle zmieniać w świetną literaturę. 

Rozprawy sądowe robotników Radomia i Ursusa, którzy w czerwcu 1976 r. zaprotestowali przeciwko drastycznym podwyżkom cen, rewizje, przesłuchania, aresztowania − historia Komitetu Obrony Robotników kreślona z perspektywy jego działaczki, Anki Kowalskiej to poruszający obraz rzeczywistości drugiej połowy lat siedemdziesiątych w PRL, a zarazem świadectwo cichego osobistego poświęcenia dla ratowania ludzkiej godności.

Teksty zebrane w książce ukazują m.in. początki KOR-u, codzienną pracę jego członków oraz ich reakcje na ówczesne dramatyczne wydarzenia, jak śmierć Stanisława Pyjasa czy proces Kazimierza Świtonia.

Fragment tekstu „Dokumenty nic o tym nie mówią”:

„− Będziemy przebywać u pani do godziny 22.

„Przebywać”. U mnie, ze mną, oczywiście. Do dziesiątej wieczorem, jest parę minut po szóstej rano. Oczyma wyobraźni oglądam naszą wspólną przyszłość podczas najbliższych kilkunastu godzin, czterech dużych panów funkcjonariuszy i ja na tych niewielu metrach niezabudowanej przestrzeni małego pokoju, w którym nie bardzo nawet jest na czym siedzieć, tapczan i jeden mały fotel, dwa ordynarnie biurowe krzesła zawalone stosami książek i papierzysk; komedia. Nie mogę się nie śmiać.

− Ależ panowie, przez tyle godzin tutaj my się strasznie do siebie przywiążemy!”

W „Tygodniku Powszechnym” o książce (przy okazji pierwszego wydania) pisał Lektor: „Folklor tamtych lat”, pisany głównie w latach 80., po wprowadzeniu stanu wojennego, kilkumiesięcznym internowaniu autorki i jej powrocie z Paryża, gdzie przeszła ciężką operację, miał być świadectwem tamtego czasu, nie sprowadzonym tylko do suchych faktów, które nie oddają w pełni klimatu epoki ani motywacji uczestników wydarzeń, ich lęków i nadziei. Książka w zaplanowanym kształcie nie powstała, ale teksty zgromadzone w tomie wydanym trzy lata po śmierci autorki tworzą całość zaskakująco spójną”.

Anka Kowalska (1932-2008) – poetka, przez wiele lat redaktorka w Instytucie Wydawniczym PAX, od stycznia 1977 r. członkini Komitetu Obrony Robotników, a później Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, działaczka „Solidarności”, internowana w stanie wojennym. Autorka powieści Pestka, na podstawie której powstał film w reżyserii Krystyny Jandy, oraz tomików poetyckich: Credo najmniejsze, Psalm z doliny, Spojrzenie, Racja stanu. Współpracowała z pismami drugiego obiegu: „Puls”, „Zapis”, „Krytyka” oraz z paryską „Kulturą” i „Zeszytami Historycznymi”.