Wybitny poeta i krytyk Julian Kornhauser odebrał dzisiaj Nagrodę Orła Jana Karskiego, przyznaną mu przez kapitułę nagrody za „literackie zmaganie o mądrzejszą Polskę”.

Była to już 16. edycja Nagrody Orła, którą Jan Karski ustanowił krótko przed woją śmierciąśmiercią. Chciał, by nagroda jego imienia trafiała do tych, którzy „godnie nad Polską potrafią się zafrasować”, oraz tych, którzy „nie będąc Polakami, dobrze Polsce życzą”. Kapitułę Nagrody stanowią jej laureaci w jej skład wchodzi też rodzina Jana Karskiego, reprezentowana przez jego bratanicę dr Wiesławę Kozielewską.

Dokonania laureata w obszarze poezji, literatury i myśli są znakomitym dowodem na to, że przemiana rzeczywistości Polski nie byłaby możliwa bez inspiracji i refleksji intelektualnej służącej budowaniu samoświadomości jednostki ludzkiej i samoświadomości społeczeństwa. Prof. Kornhauser udziela tej inspiracji swym rodakom od 45 lat, napisano w komunikacie, ogłoszonym w dniu 101 urodzin Jana Karskiego.

Dzisiaj w Krakowie odbyła się uroczystość wręczenia nagrody. W auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Oprócz laureata uczestniczyli w niej członkowie jego rodziny: żona Alicja, syn Jakub i córka Agata Kornhauser-Duda – żona prezydenta RP z córką. Obecni byli także członkowie rodziny Jana Karskiego.

W laudacji, wygłoszonej przez Jerzego Trelę, Waldemar Piasecki z Towarzystwa Jana Karskiego napisał, że Julian Kornhauser, podobnie jak Adam Zagajewski, w swojej poezji „wydał wojnę metaforze”.

Proponowali konkret tematu, zamiast jego abstrakcji; sugestywną poezję reakcji na zakłamaną rzeczywistość komunizmu czy realsocjalizmu; (…) walczyli o wiarygodność w nazywaniu rzeczywistości, jaką ona jest w realistycznym oglądzie, bez mistyfikacji politycznej, ale i bez metaforycznej obróbki artystycznej.

Przypomniano też że w 1975 r. Kornhauser podpisał słynny List 59 przeciwko zmianom w Konstytucji PRL i że od 45 lat zmaga się on o mądrzejszą Polskę:

udzielając nam swojej pięknej poetyckiej i intelektualnej refleksji. Nie przeszkodziło mu w tym nic, w tym długoletnia inwigilacja ubecka, internowanie ani podstępna choroba. Na głos Juliana Kornhausera po prostu się czeka. I tak już pozostanie

Julian Kornhauser (1946), ukończył na UJ filologię serbską i chorwacką. Debiutował w 1967 roku na łamach miesięcznika „Poezja”. Od 1968 do 1975 roku był członkiem grupy poetyckiej Teraz. Jest współautorem, wspólnie z Adamem Zagajewskim książki „Świat nieprzedstawiony”, która była manifestem poetyckiej „Nowej Fali”.

W 1973 roku opublikował poza zasięgiem cenzury tom wierszy „Zabójstwo”.  Była to jedna z pierwszych drugoobiegowych książek. W 1975 roku podpisał List 59 przeciwko zmianom w konstytucji PRL wprowadzającym do ustawy zasadniczej zapisy o kierowniczej roli partii i sojuszu z ZSRR. W stanie wojennym – internowany.

Opublikował kilkanaście tomów wierszy i książek eseistycznych, trzy tomy prozy oraz dwie książki dla dzieci. Jego utwory tłumaczono na ponad dwadzieścia języków.

Od kilku lat zmaga się z afazją po wylewie krwi do mózgu.

Fundator nagrody Jan Karski urodził się w 1914 r. w Łodzi. Podczas II wojny św., będąc kurierem polskiego podziemia, jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski. Swoje wojenne wspomnienia opisał w książce pt. „Tajne państwo”, po raz pierwszy opublikowanej w 1944 r. Po wojnie Karski uzyskał obywatelstwo amerykańskie, a w 1994 r. honorowe obywatelstwo Izraela. Zmarł w lipcu 2000 r.

Pierwszym z dwóch tegorocznych laureatów Orła Jana Karskiego był pośmiertnie Borys Niemcow, w imieniu którego na początku maja br. nagrodę odebrała w Łazienkach Królewskich w Warszawie jego córka Żanna.

Źródło: wpolityce.pl