Pawlikowska-Jasnorzewska w „Wolnych lekturach”

Na początku każdego roku  otwiera się dostęp do utworów, które przestały podlegać ograniczeniom prawa autorskiego. 1 stycznia 2016 roku do domeny publicznej trafiła twórczość polskiej poetki i dramatopisarki, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Fundacja Nowoczesna Polska udostępniła własnie na stronie „Wolne lektury” 96 wierszy poetki, w tym najsłynniejsze jak  AeroplanBluebellsDary kochankówjazz-bandMiłośćNajpiękniejszy senZapomniane pocałunki.

Utwory zostały opracowane przez Paulinę Choromańską, Wojciecha Kotwicę, Pawła Kozioła i Paulinę Stefańską.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (de domo Kossak, primo voto Bzowska) urodziła się 24 listopada 1891 roku w Krakowie. Jej ojcem był Wojciech, a dziadkiem – Juliusz Kossak. Siostrą Marii była pisarka satyryczna Magdalena Samozwaniec, autorka znanej parodii Trędowatej pt. Na ustach grzechu. Powieść z życia wyższych sfer towarzyskich (1922) oraz książki o sławnej siostrze – Zalotnica niebieska (1973, wyd. pośmiertne).

Odebrała staranną edukację domową, samodzielnie studiowała przyrodoznawstwo, filozofię i literaturę. Przez pewien czas uczęszczała jako wolna słuchaczka na krakowską ASP. Obracała się w kręgach tzw. high life’u, wśród jej znajomych byli między innymi Morstinowie, Pawlikowscy, przyjaźniła się także z Witkacym, z którym wspólnie napisała komedię Koniec świata (niestety nie dotrwała do naszych czasów). Jej pierwszym mężem był oficer austriacki, Władysław Bzowski, z którym rozwiodła się, by poślubić Jana Pawlikowskiego, syna jednego z pierwszych polskich taterników, a trzecim – oficer lotnictwa, Jerzy Stefan Jasnorzewski. Z uwagi na koligacje rodzinne, Maria wiele podróżowała. Była między innymi we Włoszech, w Rumunii, Turcji i Afryce. We wrześniu 1939 roku wraz z trzecim mężem opuściła Polskę i przebywała najpierw we Francji, a potem w Anglii.

Debiutowała poetycko tomem Niebieskie migdały w 1922 roku. Do wybuchu wojny wydała dwanaście kolejnych tomików, spośród których najbardziej znane są Różowa magia (1924) oraz Pocałunki (1926). Oprócz twórczości poetyckiej w jej dorobku znajdują się także dramaty, m.in. Mrówki (wyst. 1936), Baba-Dziwo (wyst. 1938), z których tylko kilka ukazało się na scenie, a także proza poetycka – Szkicownik poetycki (1939)