Wyrafinowanych czytelników poezji, a do takich zaliczają się niewątpliwie miłośnicy twórczości Bolesława Leśmiana, na pewno zaciekawi książka Żanety Nalewajk-Tureckiej „Leśmian międzynarodowy – relacje kontekstowe” wydana przez Universitas.
Najprościej mówiąc autorka „Leśmiana międzynarodowego” ukazuje poezję Bolesława Leśmiana w kontekście tradycji literackich, z których czerpał i na ile w swojej twórczości był oryginalny. Pisze też min. o związkach poezji autora „Łąki” z twórczością Baudelaire’a, Balmonta, i rosyjskich symbolistów.
Rozprawa dr Żanety Nalewajk poświęcona jest komparatystycznej lekturze dzieła Bolesława Leśmiana, co bez wątpienia stanowi bardzo istotne dopełnienie dotychczasowych rozpoznań, ponieważ zarysowuje ona zarówno obszerny kontekst tej twórczości, jak i przyczynia się do usytuowania tego pisarstwa nie tylko w przestrzeni literatury rodzimej, lecz także w obszarze dwudziestowiecznego piśmiennictwa europejskiego – pisze o książce prof. Aleksander Wirpsza (Leszek Szaruga) – Rozprawa ta ukazuje znaczenie analizy kontekstowej jako metody badawczej pozwalającej ignorować a nawet unieważniać utrwalone przeświadczenia dzielące literatury narodowe na te, które rozwijają się w „głównym nurcie” i te, które uznaje się za „peryferyjne”. Już choćby z tego względu pracę tę uznać należy za dzieło o wybitnych walorach innowacyjnych.
SPIS TREŚCI
- WPROWADZENIE
- KONTEKST I METODA
Problematyka kontekstów i metod badań w komparatystyce
III. RELACJE KONTEKSTOWE. LEŚMIAN WOBEC POPRZEDNIKÓW
LITERACKICH I TRADYCJI KULTUROWYCH
1) FILIACJE INTERLITERACKIE
Zapośredniczenia literackie (Poe – Baudelaire – Balmont – Leśmian)
Repliki przekładowe (Poe – Baudelaire – Leśmian)
Transformacje estetyczne (estetyka śmierci: Poe – Baudelaire – Balmont – Leśmian)
Wpływy stylistyczne i konstrukcyjne (styl symbolistyczny – tradycja bylinna – wczesna twórczość prozatorska Leśmiana)
2) HOMOLOGIE INTERKULTUROWE
Reminiscencje konstrukcyjne (demoniczne postaci kobiece: Puszkin – Gogol – Leśmian)
Transformacje metaforyczne i parodystyczno-apokryficzne (postaci kalik pierechożych: Jesienin – – Lśmian)
Modyfikacje gatunkowe i konstrukcyjne, nawiązania tematyczne, repetycje leksykalne (utwory Leśmiana a kultura i folklor Ukrainy)
- KONTYNUACJE LITERACKIE POETYKI LEŚMIANA
Od aluzji do stylizacji. Interteksty i konteksty Leśmianowskie we współczesnej i najnowszej poezji polskiej
- ZAKOŃCZENIE
Żaneta Nalewajk-Turecka, adiunkt w Zakładzie Komparatystyki na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożycielka i redaktor naczelny (od 2005 roku) kwartalnika „Tekstualia”. Od 2009 zajmuje się koordynacją wymiany przekładów literackich i naukowych w ramach projektu „Review within Review” („Czasopismo w czasopiśmie”). Jest autorką monografii W stronę perspektywizmu. Problematyka cielesności w prozie Brunona Schulza i Witolda Gombrowicza (Gdańsk 2010). Współredagowała (razem z Edwardem Kasperskim) monografie Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji (i nie tylko) (2009), Edgar Allan Poe – niedoceniony nowator (2010). Jest redaktorką naukową tomów Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji (2011), Romantyzm Drugiej Wielkiej Emigracji(2012, przy współpracy Magdy Nabiałek, Magdaleny Mips i Joanny Jastrzębskiej),Sekundy (i) epoki. Czas w literaturze polskiej po 1989 roku (przy współpracy Magdaleny Mips, Warszawa 2013), a także współredaktorką i edytorką książki Rytm twórczego życia. Jubileuszowe rozmowy o literaturze (wspólnie z Iwoną Smolką i zespołem redakcyjnym kwartalnika „Tekstualia”, Gdańsk 2013). Publikowała liczne artykuły w tomach zbiorowych oraz w czasopismach. Jej teksty tłumaczone były na języki angielski, ukraiński, bułgarski, czeski, słoweński i serbski. Od 2013 roku jest członkiem Stowarrzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej.