Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie: Listy

Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie: Listy 1922-1926, Listy 1927-1931, Listy 1932-1939 (komplet) – Czytelnik.

Pierwszy tom trzytomowej edycji listów Anny z Lilpopów Iwaszkiewiczowej (1897–1979) i Jarosława Iwaszkiewicza (1894–1980), która obejmuje okres od ich poznania i małżeństwa (1922) do roku 1926. Autor Brzeziny odbywał wiele krajowych i zagranicznych podróży, stąd tak bogata i częsta korespondencja małżonków. Listy Iwaszkiewiczów to niezwykłe świadectwo uczuciowego i duchowego związku dwojga ludzi, a ponadto nieoceniony dokument stosunków i życia literackiego w międzywojniu.

Drugi tom listów Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów dotyczy spraw zarówno osobistych, jak i publicznych. Dzięki nim poznajemy nie tylko historię ich związku, ale także życie towarzyskie Stawiska, gdzie Iwaszkiewiczowie mieszkali od roku 1928 aż do śmierci. Jest to też fascynujący obraz dwudziestolecia międzywojennego. W listach Anny i Jarosława pojawiają się bodaj wszystkie najważniejsze indywidualności życia kulturalnego oraz politycznego tamtego okresu: poeci, malarze, kompozytorzy, muzycy, aktorzy. Iwaszkiewiczowie wymieniają się uwagami o tym, co dzieje się w domu, w rodzinie, co aktualnie przeżywają, dzielą się także refleksjami na temat przeczytanych książek, obejrzanych przedstawień teatralnych, wysłuchanych koncertów, wreszcie na temat przyjaciół, których większość zapisała się w historii kultury polskiej złotymi zgłoskami.

Trzeci tom listów Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów  z lat międzywojennych. W 1932 r. Iwaszkiewicz objął, na dwa i pół roku, stanowisko sekretarza Poselstwa Polskiego w Danii. Obszerna korespondencja z tego okresu ukazuje z jednej strony panoramę  kulturalnego i towarzyskiego życia Kopenhagi lat 30. widzianej oczami  pisarza, z drugiej – codzienne życie Stawiska, opisywane przez Annę.

Szczególną wartość listów stanowią komentarze dotyczące życia kulturalnego obu stolic – Warszawy i Kopenhagi; omawiane są koncerty, przedstawienia teatralne i nowe książki. W listach przewijają się niemal wszystkie najważniejsze indywidualności życia kulturalnego i politycznego lat 30. XX w.: poeci, muzycy, malarze, uczeni,  politycy, dziennikarze. Coraz bardziej obecna w listach jest także polityka europejska, której niepokojący ton zaczynają nadawać hitlerowskie Niemcy.

Dramatyczną cezurę w życiu Anny i Jarosława stanowi maj 1935 r.  Anna zapada na ciężką chorobę – od tego czasu dwugłos przeradza się w monolog Jarosława, który do chorującej żony wysyła krótkie, pogodne listy ze swych nielicznych już podróży po Polsce i Europie. Ostatnia karta datowana jest 3 sierpnia 1939 r. w Zakopanem.