Wiersze zebrane Juliana Kornhausera które ukazują się właśnie w oficynie WBPiCAK są pierwszą próbą skompletowania i chronologicznego uporządkowania wszystkich powstałych pod piórem poety oryginalnych utworów poetyckich (twórczość przekładowa wydaje się dziedziną osobną i jako nieautorska nie została uwzględniona). (…)

Do książki włączone zostały również wiersze dla dziecięcego odbiorcy zgrupowane w dwóch osobnych książkach (…)

W niniejszym zbiorze zarejestrowano pierwodruki odnalezione na podstawie dostępnych bibliografii narodowych (Bibliografii Zawartości Czasopism za lata 1965-2015 oraz Polskiej Bibliografii Literackiej za lata 1988-2004) oraz informacji wydobytych z domowego archiwum poety, wyszczególniono również przedruki wierszy w pismach okolicznościowych i drukach niesamoistnych.

Wszystkie edycje wierszy dostępne przed niniejszą publikacją zostały porównane, a istotne dla lektury poszczególnych utworów zmiany wynotowano (…).

(z Noty edytorskiej)

 

Zabójstwo

Zostaniesz zabity w południe, na skraju

miasta, pod bokiem komendy, na plecach

urzędu, zostaniesz zabity z premedytacją

i starannie, tak by nikt nie poznał,

by nikt nie poznał, kto ty jesteś,

jaki twój zawód, jaki rys szczególny,

jaka Polska w tobie jeszcze nie zginęła.

Nie zginęła we mnie jeszcze trucizna

uczciwości, gwizd lokomotywy, o którym

wspomina poeta w samobójczym wierszu,

dlatego tak często przesiaduję na granicy

państwa, aby oglądać wbitego na pal

orła, którego skrzydła rozmieniamy na

pięćdziesięciogroszówki.

 

Urząd poezji

Państwo zdejmie naród

Państwo zdejmie ojczyznę

Państwo zdejmie barykadę

Państwo zdejmie wypadki grudniowe

Państwo zdejmie niektóre nazwiska

Państwo zdejmie sztandary

Państwo zdejmie Żydów

Państwo zdejmie Wolną Europę

Państwo zdejmie marzec

Państwo zdejmie tytuły rangi i stopnie

Państwo zdejmie tryb rozkazujący

Państwo zmieni naród na obóz socjalistyczny

Ojczyznę na miasta przemysłowe

Barykadę na skład makulatury

Wypadki grudniowe na powieść Bratnego

Niektóre nazwiska na inicjały

Sztandary na pochód pierwszomajowy

Żydów na profesorów

Wolną Europę na CIA

Marzec na wiosnę

Tytuły rangi i stopnie na puste miejsca

Tryb rozkazujący na tryb warunkowy

Państwo jest najwybitniejszym poetą polskim

 

Dziecko patrzy, jak piszę

Dziecko patrzy, jak piszę,

pióro skrzypi po papierze,

kartka staje się krótsza,

słowa mruczą przyjemnie.

Dziecko patrzy, jak piszę,

piszę jak patrzy dziecko,

jestem szczęśliwy, jestem

zupełnie szczęśliwy.

 

Deszcz

Deszczyk pada, pada, pada –

Mokre bajki opowiada.

W każdej kropli

jedna bajka,

a w kałuży

bańka-wstańka.

Kapu, kapu, bul, bul, bul,

jedzie konno wodny król.

Stuka w okno stuku-puk –

płaszcz tęczowy bardzo zmókł.

Deszczyk pada, opowiada,

do pokoju się zakrada.

– Nie otworzę tobie okna,

boby mi książeczka zmokła.

Lepiej graj na parapecie

na deszczowym swoim flecie.

(fragmenty książki)

 

Julian Kornhauser (1946) – poeta, prozaik, krytyk literacki, eseista, tłumacz, slawista, literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych, emerytowany pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Nowej Fali w literaturze polskiej, współautor Świata nie przedstawionego (1974, razem z Adamem Zagajewskim), książki-manifestu Pokolenia ‘68. Współtwórca grupy poetyckiej Teraz. Jego wydany poza zasięgiem cenzury tom wierszy Zabójstwo był jednym z pierwszych polskich samizdatów. W 1975 roku podpisał „List 59” przeciwko zmianom w konstytucji PRL wprowadzającym zapisy o kierowniczej roli partii i sojuszu z ZSRR. W stanie wojennym krótko internowany. Wydał kilkanaście tomów wierszy (ostatnio Origami, 2007 oraz wybór wierszy Tylko błędy są żywe, 2015), trzy powieści (ostatnio Dom, sen i gry dziecięce. Opowieść sentymentalna, 1995), wiele monografii krytyczno- i historycznoliterackich oraz tomów szkiców (ostatnio Poezja i codzienność, 2003), kilka książek z przekładami chorwackiej, serbskiej i bośniackiej poezji (ostatnio Lament nad Sarajewem. Siedmiu poetów z Bośni: Antologia poezji bośniackiej, 1996) oraz dwa tomy wierszy dla dzieci. W latach 80. współtworzył periodyki „Pismo” i „NaGłos”. W latach 90. i 2000. publikował w „Tygodniku Powszechnym”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej” i „Dzienniku Polska-Europa-Świat”. Członek redakcji „Kwartalnika Artystycznego”. Członek kilku komisji PAN i PAU, wiceprzewodniczący Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN w latach 2000-2010. W latach 2006-2013 juror Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Laureat m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1975), Europejskiej Nagrody Poetyckiej (1989), Nagrody Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1997), Nagrody Orła Karskiego (2015) oraz Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości (2016). Mieszka w Krakowie.