Mirosław Mrozek: Odpowiedź retoryczna

Mirosław Mrozek: Odpowiedź retoryczna. Wydawnictwo Forma.

Nowy tom poetycki Mrozka to opowieść o „śmiertelnym znużeniu” pytaniami, na które odpowiedzi nie ma i nigdy nie będzie; to próba odnalezienia jakichś pewników, dotyczących istnienia, i zbudowania z nich spójnej rzeczywistości. Wiersze z Odpowiedzi retorycznej wydają się być zapisem stanów umysłu, oderwanego całkowicie od rzeczywistości, który zmaga się sam z sobą, sam siebie analizuje i sam sobie odpowiada. Można ten zbiór traktować również, jako stronniczą i subiektywną dokumentację depresji schizofrenicznej. Rozpacz ta, wbrew pozorom, nie jest rezygnacją, jest pełna gniewu, a sam obłęd potraktowany został jako rodzaj buntu.

Tematem wiodącym Odpowiedzi retorycznej jest ewolucja i nieprzystosowanie, przeniesione jednak z poziomu czystej biologii w wymiar społeczny, egzystencjalny. Nieprzypadkowo pierwszy i ostatni wiersz tomu noszą ten sam tytuł – Oksymoron, pierwszy traktuje o próbie przystosowania do rzeczywistości społecznej, ostatni o wyborze pozostania nieprzystosowanym, oba zaś zamykają w sobie paradoks.

Mrozek pozbawiony jest złudzeń, wie, że społeczeństwo zawsze spycha na margines jednostki jemu podobne, ale tylko jednostka, zwłaszcza chora i nieprzystosowana, jest w stanie dostrzec ukryte dla większości aspekty ludzkiego istnienia: „Jestem błędnym rozwiązaniem, dlatego zostanę skreślony / z listy żywych. Żyję jednak wiarą, że jestem właściwym / rozwiązaniem innego równania, i będę zapisany w wykazie / ludzi wolnych”.