Śmietnik Różewicza

Tadeusz Różewicz, Adam Hawałej: Śmietnik. Wydawnictwo Warstwy. 

Współpraca Adama Hawałeja z Tadeuszem Różewiczem trwała blisko trzydzieści lat, na które złożyły  się setki fotografii wykonanych w najróżniejszych okolicznościach. W Śmietniku znajdziemy zdjęcia dokumentujące nietypowy happening, jaki stał się udziałem poety, a który zainspirowany został dzikim wysypiskiem śmieci, jakie powstało niemal pod samymi oknami domu Różewiczów. Jacek Łukasiewicz tę nietypową sesję określa mianem monodramu – autor Kartoteki jest tutaj zarówno reżyserem, twórcą scenariusza, jak i jedynym aktorem – który bezsprzecznie powstał z myślą o przyszłych widzach. W końcu fotografowany Różewicz co rusz puszcza w naszą stronę oko, to spoglądając w obiektyw, to przyjmując dziwne pozy czy uśmiechając się wręcz zawadiacko.

Poza fotografiami autorstwa Adama Hawałeja na książkę składają się ponadto trzy eseje autorstwa: Jacka Łukasiewicza, Witolda Kanickiego i Andrzeja Skrendy, w których autorzy mierzą się z mnogością interpretacji tego oryginalnego przedsięwzięcia. Czy śmietnik jest tutaj zapowiedzią nadchodzącej katastrofy, znakiem nadawania nowej funkcji z pozoru bezużytecznym już przedmiotom, a może jego znaczenie jest drugorzędne, a bohaterowi idzie przede wszystkim o zmierzenie się z medium, jakim jest fotografia?  Żaden z autorów tekstów zawartych w książce kategorycznej odpowiedzi na te pytania nie udziela. I najpewniej takie było zamierzenie samego Różewicza, by nic w tej sesji nie było przesadnie oczywiste.

Adam Hawałej, fotograf, fotoreporter. Urodził się w 1945 r. w Turce nad Stryjem, wychował w Szczytnej koło Kłodzka. W 1966 r. rozpoczął pracę jako fotograf u Konserwatora Zabytków we Wrocławiu, a w 1972 r. został fotoreporterem Centralnej Agencji Fotograficznej. Po jej likwidacji związał się z Polską Agencją Prasową, gdzie pracował do 2012 r. Zajmował się głównie fotografią prasową w regionie Dolnego Śląska, ale dokumentował także wydarzenia w kraju i poza jego granicami. Przez wiele lat fotografował realizacje teatralne Henryka Tomaszewskiego, Jerzego Grotowskiego, Jerzego Grzegorzewskiego i Tadeusza Różewicza. Jest m.in. autorem albumu z fotografiami teatralnymi Teatr Polski gra (1996), a także publikacji dotyczącej problematyki osób niepełnosprawnych Wrocław bez barier (2006). W 2011 roku opublikował wybór unikalnych fotografii Różewicz – osobę poety dokumentował przez okres prawie trzydziestu lat. Mieszka we Wrocławiu.