Język poetycki Mirona Białoszewskiego

W listopadzie nakładem Wydawnictwa Ossolineum ukaże się drugie, rozszerzone wydanie monografii Stanisława Barańczaka Język poetycki Mirona Białoszewskiego. 

Monografia była efektem obronionej przez poetę rozprawy doktorskiej poświęconej Białoszewskiemu, w której starał się uchwycić i zdefiniować ideę języka poetyckiego na przykładzie twórczości Mirona Białoszewskiego. W 1974 r. Ossolineum opublikowało książkę w zaledwie tysiącu egzemplarzy, współcześnie niemal niedostępnych. Wznowiona edycja monografii ukaże się w serii Sztuka Czytania i uczci 70. rocznicę urodzin zmarłego przed dwoma laty Stanisława Barańczaka.

Barańczak jako literaturoznawca badał nie tylko twórczość Białoszewskiego, jednak to właśnie dorobek autora Obrotów rzeczy był mu szczególnie bliski. Jako jeden z najważniejszych poetów Nowej Fali cenił doświadczenie poezji lingwistycznej i widział w twórczości Białoszewskiego najlepszy przykład odchodzenia od językowej rutyny i literackich przyzwyczajeń. W niniejszej pracy chodzi nam nie tyle nawet o udowadnianie za wszelką cenę, że język Białoszewskiego jest jednak poetycki, ile o próbę interpretacji tego języka, pisał w Języku poetyckim.

Czytelnik, który sięgnie po wznowienie rozprawy, uzyska poszerzony obraz języka Białoszewskiego – edycję wzbogacono o inne teksty Barańczaka o warszawskim poecie. Podstawową ideę wyboru stanowiło ukazanie Czytelnikowi powrotów do Białoszewskiego, zróżnicowania mironologicznych tekstów Barańczaka, ewolucji jego założeń interpretacyjnych, przyjmowania przezeń nowych dzieł autora Oho i ponawiania namysłu nad tytułami starszymi. Rozszerzone wydanie Języka poetyckiego Mirona Białoszewskiego to wypełnienie wielkiej luki na rynku wydawniczym, ale też znakomity pretekst do ponownego przypomnienia sobie dzieł obu poetów i rozmowy o nich.

Byłem trzy dni w Poznaniu. Sporo przyjemności i sporo kłopotu. A na pewno wysiłku. Nie było czasu na chodzenie po mieście zupełnie. Wieczory autorskie pochłaniały całą energię. Odwiedziłem Barańczaka w jego mieszkaniu. Trochę było to krępujące, bo Balcerzanowa, która mnie tam zawiozła, uprzedziła, że mieszkanie jest na ciągłym podsłuchu.

Miron Białoszewski, Tajny dziennik, fragment wpisu z 2 marca 1980 roku

Stanisław Barańczak (1946-2014) – poeta, literaturoznawca, krytyk literacki, tłumacz. Autor kilkudziesięciu książek, laureat wielu nagród. Zadebiutował na łamach prasy w 1965 roku, a jego pierwszy tom poetycki, Korekta twarzy, ukazał się w roku 1968. W latach 1967-1971 był członkiem redakcji poznańskiego „Nurtu”. W 1973 roku obronił rozprawę doktorską o twórczości Mirona Białoszewskiego, wydaną później przez Ossolineum pod tytułem Język poetycki Mirona Białoszewskiego. Pracował na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, skąd został usunięty w 1977 roku za działalność w Komitecie Obrony Robotników, którego był współzałożycielem. W roku 1980 wrócił na poznańską uczelnię, a rok później został wykładowcą Uniwersytetu Harvarda w USA. Związany z Nową Falą. Zaliczany do ścisłego grona najwybitniejszych poetów i tłumaczy polskich XX wieku. W jego ogromnym dorobku translatorskim szczególne miejsce zajmują dramaty Williama Szekspira. Jako literaturoznawca badał twórczość m.in. Białoszewskiego, Herberta, Szymborskiej, Miłosza i Wata. Adam Poprawa (1959) – filolog, krytyk literacki i muzyczny, prozaik. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor m.in. monografii Kultura i egzystencja w poezji Jarosława Marka Rymkiewicza (1999), zbioru szkiców Formy i afirmacje (2003), tomów prozatorskich Walce wolne, walce szybkie (2009), Kobyłka apokalipsy (2014). Od dawna zajmuje się twórczością Stanisława Barańczaka i Mirona Białoszewskiego. Przygotował poszerzoną, odcenzurowaną edycję Pamiętnika z powstania warszawskiego (2014). Pracuje nad książką poświęconą dziennikarskiej działalności Białoszewskiego w latach czterdziestych i wczesnych pięćdziesiątych.