Barwy Leca

Unikalna szansa, by mieć w swoich zbiorach legendarne dzieło polskiej typografii lat 30. XX wieku – debiutanckie Barwy Stanisława Jerzego Leca z 1933 roku (WL). 

Dzięki dwóm artystom: Pawłowi Hechtowi, który przygotował skład książki, oraz Otto Hahnowi, który zaprojektował okładkę, tomik ten jest niezwykle ceniony na rynku bibliofilskim i praktycznie nieosiągalny.

Lidia Kośka dowodzi w posłowiu, jak frapujące jest czytanie tej poezji ze świadomością późniejszego dorobku Leca. Pokazuje, że formują się w niej obrazy, pytania i tematy, które na przestrzeni lat kształtować się będą w coraz dojrzalsze myśli, aż po Myśli nieuczesane.

Lidia Kośka: ”Barwy zapowiadają różnorodność i nadmiar, spostrzegawczość zmysłową i umysłową, za i przeciw. Ukazują skalę talentu. Badają ryzyko bycia poetą, nadwrażliwym na „barwy, które bolą”.

Jaskrawe kolory tęczy, trudne kolory ziemi, dramatyczne kolory cywilizacji. Społeczny radykalizm, nastrojowy liryzm, ironiczny dystans.

Barwy. Fortissimo młodości, ustawianie poetyckiego głosu. Przymiarki przed lustrem wiersza: postaci-masek, stylów-kostiumów. Przeczucie pstrych łatek na stroju arlekina lub błazna, „komedianckiego, teatralno-fantazyjnego wdzianka” Myśli nieuczesanych.

Napoczynane wątki, zarysowujące się kształty przyszłych liryków, fraszek, aforyzmów. Wiersze z przedwiośnia — dywagujące już trochę o jesieni.”

Tomasz Lec, syn autora, w swoim tekście zdradza tajniki technicznego, ale i artystycznego warsztatu ówczesnych oficyn drukarskich, które zajmowały się wydawaniem poezji. Zwraca uwagę, że forma graficzna wierszy bliska jest twórczości najwybitniejszych awangardystów jak Malewicz i Strzemiński.

Nakład pięciuset egzemplarzy, w tym stu numerowanych, przygotowano dla uczczenia 50. rocznicy śmierci poety.

Stanisław Jerzy Lec, (nazwisko rodowe de Tusch-Letz) urodził się 6 marca 1909 r. we Lwowie, zmarł 7 maja 1966 r. w Warszawie. Pochodził z galicyjskiej, uszlachconej przez Habsburgów, spolonizowanej rodziny żydowskiej. Był poetą, satyrykiem, aforystą, tłumaczem. Dzieciństwo spędził w Wiedniu, chodził do szkół we Lwowie, studiował polonistykę i prawo na UJ w Krakowie. W okresie międzywojennym związany z ruchem lewicowym. Przebywał we Lwowie pod okupacją sowiecką, w latach 1941-1943 był jeńcem hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Tarnopolu. Po ucieczce stamtąd walczył w partyzantce w szeregach Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. W latach 1946-1950 pracował jako attaché prasowy misji dyplomatycznej PRL w Wiedniu, skąd w 1950 r. wyjechał do Izraela. Dwa lata później powrócił do Polski. Przez kilka lat na indeksie, od 1956 ponownie publikował tomiki wierszy, fraszek, a także aforyzmów, które stały się ukoronowaniem jego dzieła poetyckiego.

Opublikował jedenaście zbiorów wierszy: Barwy (1933), Zoo (1935), Satyry patetyczne (1936), Spacer cynika (1946), Notatnik polowy (1946), Nowe wiersze (1950), Rękopis jerozolimski (1956), Kpię i pytam o drogę (1959), Do Abla i Kaina (1961), List gończy (1963), Poema gotowe do skoku (1964), trzy zbiory fraszek: Życie jest fraszką (1948), Z tysiąca i jednej fraszki (1959), Fraszkobranie (1966) oraz czterokrotnie, poszerzane za każdym razem, tomiki Myśli nieuczesanych (pierwsze w 1957), które przyniosły mu międzynarodowy rozgłos i tłumaczone były na wiele języków.