Poezja Jana Goczoła

Kosturem po korze. Wybór wierszy Jana Goczoła, znanego w Opolu poety i publicysty (zmarłego w tym roku).

Jan Goczoł ur. 13 maja 1934 roku w Rozmierzy. Zmarł w Opolu 22 lutego 2018 roku. Poeta, felietonista, tłumacz, laureat wielu nagród i odznaczeń. Wieloletni redaktor naczelny pisma „Opole”, animator kultury i społecznik.

Debiutował w 1961 roku tomem Topografia intymna (Katowice, 1961). Opublikował osiem tomów wierszy, w tym m. in. Manuskrypt (Warszawa, 1974, Nagroda im. Stanisława Piętaka), Zapisy śladowe (Katowice, 1999) czy Z pogorzeliska (Warszawa, 2011), oraz jedną książkę z felietonami – stanowiącą wybór z prze­szło półtora tysiąca napisanych tekstów – Na brzozowej korze (Opole, 2000).

Na druk wciąż czeka cykl Dukty śląskie – zbiór siedemdziesięciu czterech felietonów drukowanych w latach 1996-1999 w dwutygodniku „Sycyna”, któremu przewodził Wiesław Myśliwski, oraz powieść Niewidzialny, ale jest. Miłośnik Śląska Opolskiego, twórca postaci „Starego Ślązaka”, autochtona, który zgubił drogę powrotną do domu. Za swojego poetyckiego patrona uznawał Jana Nepomucena, którego w 1393 roku – na polecenie czeskiego króla Wacława IV – rzucono w nurt Wełtawy, uprzednio wyrwawszy mu język.

Topografia intymna

Poszarpane krawędzie wąwozów

rozdartych aż do czerwonego rdzenia

zakurzone arabeski poplątanych ścieżek

popękane wzgórza i wyschnięte rzeki

– krajobraz prawie księżycowy:

dłoń mojej matki

– jedyna strona świata

w której nie zabłądzę.

 

Chwila wiersza

Znowu ta chwila niespodziewana konieczności

napisania wiersza – powietrze wypaliło się

do ostatniego haustu, oczu krew dopadła zziajana:

dolinami przeszła nagonka, okres ochronny bowiem

wyraźnie dobiegł końca – czas jest parny, sprzyjający

wygłodniałym namiętnościom. Hałas czyniono zatem głośny

i szczujący. Słowa wyprowadzane ze związków logicznych

dobijano na miejscu.

 

Odpowiedź

Jest to rozmowa bezgłośna wieczorem, a właściwie

wiersz wysupływany z matactw alegorii. Jest to

wstrzemięźliwość słów w samym środku świata.

Tylko tyle mogę odpowiedzieć na pytanie

z ankiety „Ojczyzna”.

(fragmenty książki)