W Anglii ukazała się monumentalna antologia poezji The Hundred Years’ War: modern war poems. (Wojna stuletnia: współczesna poezja wojenna) zawierająca wiersze najznamienitszych poetów z całego świata, poświęcone wojnom XX wieku. Znaleźli się w niej także poeci polscy i środkowoeuropejscy.
Antologia stanowi niezwykle intrygujące zestawienie tekstów. Neil Astley zebrał wiersze poświęcone nie tylko największym konfliktom XX wieku. Jak pisze we wstępie : Wojna nigdy się nie kończy. Wojna trwa nadal od stu lat w wielu częściach świata. Toczą się wojny między narodami, plemionami, religiami, wojny domowe, polityczne zimne wojny.
Zbiór zawiera wiersze pisane od stu lat wojny przez poetów będących bojownikami po przeciwnych stronach, ofiarami lub świadkami. Od okopów nad Sommą przez hiszpańską wojnę domową, II Wojnę światową, Wojny w Korei, Wietnamie, na Bliskim Wschodzie, w Irlandii, na Bałkanach, w Iraku i Afganistanie i innych. Po najnowsze wiersze napisane w epoce zagrożenia terroryzmem.
Ambicją autora antologii było zderzenie z sobą wierszy, tam gdzie to możliwe, pisanych po różnych stronach konfliktu oraz konfrontacja z sobą utworów powstałych w jednym czasie ale w różnych krajach. Na przykład, w okresie tych samych trzech miesięcy, od sierpnia do listopada 1944 r. polscy poeci dołączyli do Powstania Warszawskiego, węgierski poeta Miklós Radnóti pisze o deportacjach, Dylan Thomas opisuje udrękę londyńczyków pod atakami niemieckich bomb a Louis Simpson jest żołnierzem w bitwie o Ardeny.
W takim zestawieniu nie mogło oczywiście zabraknąć także świadectw jednostkowego poetyckiego sprzeciwu wobec dwudziestowiecznych opresyjnych systemów politycznych.
Poezję polską reprezentuje pięcioro poetów: Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz, Anna Swir (Anna Swirszczyńska) Wisława Szymborska oraz związany z pismem „Sztuka i Naród” Leon Stroiński, który wraz z Tadeuszem Gajcym zginął w Powstaniu Warszawskim, po wysadzeniu przez Niemców kamienicy przy ul. Przejazd . Co ciekawe autor antologii nie znalazł miejsca dla Czesława Miłosza.
Oto pełna lista autorów:
Adonis, Anna Akhmatova, Al-Saddiq Al-Raddi, Adnan al-Sayegh, Yehuda Amichai, Doug Anderson, Guillaume Apollinaire, Simon Armitage, W.H. Auden, Nobuo Ayukawa, Ingeborg Bachmann, Adisa Baic, Tomica Bajsic, Mourid Barghouti, Aleksandr Blok, Johannes Bobrowski, Eavan Boland, Sargon Boulus, Bertolt Brecht, Vera Brittain, Joseph Brodsky, Rupert Brooke, Mary Wedderburn Cannan, Ciaran Carson, Michael Casey, Paul Celan, William Childress, Gillian Clarke, Jean Cocteau, Margaret Postgate Cole, David Connolly, David Constantine, Tony Conran, John Cornford, Lam Thi My Da, József Choli Daróczi, Mahmoud Darwish, Bruce Dawe, Dragoslav Dedovic, Boris Dezulovic, Imtiaz Dharker, Keith Douglas, Pham Tien Duat, Jehanne Dubrow, Helen Dunmore, Paul Durcan, Darwesh Durrani, Ivan Elagin, Amin Esmaielpour, Gavin Ewart, James Fenton, Carolyn Forché, Fouad Mohammad Fouad, Erich Fried, Mitsuharu Kaneko, Yusef Komunyakaa, Federico García Lorca, Zaqtan Ghassan, Albert-Paul Granier, Eliza Griswold, Ivor Gurney, Golan Haji, Tamiki Hara, Choman Hardi, Tony Harrison, Seamus Heaney, Hamish Henderson, Miguel Hernández, Zbigniew Herbert, John Hewitt, Henry-Jacques, Georg Heym, Geoffrey Hill, Rolando Hinojosa, Miroslav Holub, Peter Huchel, Mostafa Ibrahim, Randall Jarrell, David Jones, Mitsuharu Kaneko, Brendan Kennelly, Edvard Kocbek, Ko Un, Ku Sang, Günter Kunert, Reiner Kunze, Adrie Kusserow, Ilija Ladin, Ivan V. Lalic, Philip Larkin, Denise Levertov, Primo Levi, Alun Lewis, Alfred Lichtenstein, Michael Longley, Robert Lowell, Tatjana Lukic, Gwendolyn MacEwen, Thomas McGrath, Louis MacNeice, Antonio Machado, Sarah Maguire, Derek Mahon, Khaled Mattawa, Semezdin Mehmedinovic, James Merrill, András Mezei, Dunya Mikhail, Eugenio Montale, Andrew Motion, Zvonimir Mrkonjic, Taha Muhammad Ali, Paul Muldoon, Inge Müller, Giang Nam, Pablo Neruda, Ayukawa Nobo, Naomi Shihab Nye, Dan O’Brien, Wilfred Owen, Dan Pagis, Cécile Périn, Mario Petrucci, Kevin Powers, Miklós Radnóti, Herbert Read, Henry Reed, Isaac Rosenberg, Alan Ross, Tadeusz Rózewicz, Nelly Sachs, Nobuyuki Saga, Ku Sang, Toge Sankichi, Izet Sarajlic, Siegfried Sassoon, Anton Schnack, Aharon Shabtai, Jo Shapcott, Owen Sheers, James Simmons, Louis Simpson, Ranko Sladojevic, Boris Slutsky, Alan Smith, Ken Smith, Damir odan, Aleksandr Solzhenitsyn, Charles Sorley, Stephen Spender, Leon Stroinski, Anna Swir, Wislawa Szymborska, Jean Tardieu, Ho Thien, Edward Thomas, Tran Da Tu, Brian Turner, Giuseppe Ungaretti, István Vas, Marko Vesovic, Bruce Weigl, Arthur Graeme West, W.B. Yeats, Yevgeny Yevtushenko, Natan Zach, Fahrudin Zilkic.
Źródło materiały wydawcy: Bloodaxe Books