Wiersze zebrane czeskiego bitnika

W Czechach ukazał się właśnie pierwszy tom, z planowanych trzech, „Wierszy zebranych” Egona Bondego, popularnego i wydawanego także w Polsce guru czeskiego undergroundu. Pierwsza książka z cyklu zawiera wiersze z lat 1947 – 63.

„Wiersze zebrane” ważnego w kulturze czeskiej  filozofa, poety i prozaika ukazują się w opracowaniu historyka literatury Martina Machovca, znawcy czeskiego undergroundu.

Dla czytelnika polskiego odkryciem i sporym zaskoczeniem niewątpliwie mogą być wiersze poety z przełomu lat 40 i 50, czyli z epoki tzw. „pierwszego czeskiego undergroundu”. Kiedy to wraz z – córką wielkiej miłości Franza Kafki Mileny Jesenskiej- Janą Krejcarovą i Ivo Vodsed’álkiem tworzyli pierwsze w bloku komunistycznym samizdaty (chociaż wtedy tak ich nie nazywano), powołując do życia podziemne wydawnictwo „Edice Půlnoc“. Ktoś porównał artystów tworzących Edice Půlnoc do działających w tym samym czasie amerykańskich beatników. Jeżeli chodzi o sposób podejścia do literatury i sposób życia, to jest to porównanie uzasadnione. Natomiast gdyby porównać warunki życia, to z punktu widzenia Czechów Amerykanie żyli w raju.

Czytałem właśnie doniesienie o procesie zdrajców narodu

kiedy przyszłaś

Po chwili się rozebrałaś

a kiedy się z tobą położyłem

byłaś jak zawsze fajna

Kiedy poszłaś

Skończyłem czytać komunikat o ich egzekucji

(przekład Leszek Engelking)

 – pisał Bondy w poemacie Realizm totalny 1950. . Pisał to w czasach, kiedy za opowiedzenie dowcipu czy słuchanie zachodniego radia można było trafić na wiele lat do wiezienia albo obozu pracy. Po latach okazało się jednak, że Egon Bondy w latach 50 współpracował z czeską bezpieką, co było szokiem dla wielu przedstawicieli czeskiego undergroundu. Szerzej o tym zjawisku oraz o samym Egonie Bondym, pisze Mirosław Spychalski na stronie angelus.com.pl

W Polsce wiersze i proza Egona Bondego ukazują się od wielu lat. W ostatnim czasie nakładem Korporacji Ha! art ukazała się jego powieść „Szaman”

ms