Jerzy Górzański to poeta znakomity, ceniony przez fachowców, pozostający jednak na uboczu głównego nurtu. Jego najnowszy tom wierszy i próz „Wszystko jest we wszystkim”, opublikowany w Bibliotece „Toposu”, potwierdza wyjątkową rangę tejtwórczości.

Jerzy Górzański debiutował jeszcze w roku 1960 we „Współczesności”. Jako debiutant był związany z „Orientacją Hybrydy”. W pierwszych tomach Górzańskiego wyraźna była fascynacja dadaizmem i surrealizmem. Jednak z czasem zmieniał się charakter tej poezji. Chociaż nadal często pojawiały się w niej elementy groteski, duch paradoksu i skłonność do makabreski, to ostatecznie Jerzy Górzański wypracował swój własny, wyjątkowy w polskiej poezji styl. W jego późniejszych wierszach dadaistyczne skojarzenia nie są ekwilibrystycznymi popisami wyobraźni, służą do wydobycia rządzących światem paradoksów. To poezja z jest jednej strony wyciszona ale intelektualnie porywająca, erudycyjna ale też mądra, co – jak wiadomo- nie zawsze idzie z sobą w parze. Jego stosunkowo późny, nostalgiczny a zarazem otwierający ostatni etap twórczości, tom Debiut z aniołem z roku 1997 jest uznawany za jedno z arcydzieł polskiej liryki. Najnowszy tom Wszystko jest we wszystkim wyjątkową rangę poezji Górzańskiego potwierdza.

Wszystko jest we wszystkim– opasły tom wierszy i próz poetyckich – czyli wielce charakterystycznych form wieloletniej aktywności literackiej Górzańskiego – uderza mnogością wizji i światów autora, zestrajanych z ulotnych odłamków świata realnego, uruchamiających – niejako automatycznie – potężne, autorskie imagintorium, które, niewątpliwie, jest energetyczną turbiną dla treściowych wykładni – pisał o najnowszej książce Górzanskiego książce Maciej Melecki.

 

Poprawnościowo się rozgałęziać

 

Być twardym

Jak dąb Bartek.

Nie licząc się z czasem,

Który nigdy nie jest po stronie ludzi,

Ale faktów.

W końcu

Lepiej być długowiecznym

Niż drugorzędnym

 

 

 

Niewidzialny język śpiewu

 

Za dużo ciemności.

Tej zjawiskowej mgły umysłowej.

Od dziecka żąda się światłości.

Światłości uczynnej i zrównoważonej.

Żeby odciemnić mózg,

Który wyrasta ponad wszystko,

Co jest prawdopodobne.

Sztuczki z chowaniem wróbla

W klatce słowiczej –

Z niewidzialnego języka śpiewu

Wypływają widzialne szarości.

Wzór obywatelstwa.

 

 

Odcinanie i zamawianie

 

Odcięty od swoich

Stworzeń i wytworów.

Od swoich towarów.

Ale zawsze wytworny.

Dziad poetycki –

Wyciągający się

Jak najdalej

Na własnych

Nosidłach wiary.

Co łaska

Zamawiający –

To co wiecznie odmowne.

 

Jerzy Górzański ( 1938) – poeta, prozaik, autor słuchowisk. Laureat nagrody PEN- Clubu im. Roberta Garvesa w r. 1975. W latach 1974-1979 redaktor miesięcznika „Nowy Wyraz”, w latach 1985-2000 redaktor „Literatury”. Autor wielu tomów poezji i prozy. Mieszka w Warszawie.