Pisane na kamieniach

Znakomite wiersze Marie Lundquist w wyborze i tłumaczeniu Zbigniewa Kruszyńskiego a także z posłowiem Adama Zagajewskiego. „Pisane na kamieniach” (ZL) to jedna z ciekawszych książek poetyckich jakie ukazały się w ostatnich latach. 

Adam Zagajewski: „Co to jest „liryka”? To właśnie te wiersze. Wierna tradycjom nowszej szwedzkiej poezji Marie Lundquist skupia się na tym, co najbliższe. Miłość, deszcz, ciało, drzewa, śpiew ptaków, matka, dom. Osiągnęła mistrzostwo w koncentracji słów i obrazów. Gdyby Safona żyła dzisiaj, mieszkałaby w Sztokholmie i tak właśnie pisała. Jej liryzm odnajduje strefę dramatu, tak jak igła kompasu lgnie do północy”.

Publikujemy fragment wywiadu z poetką, który przeprowadziła Justyna Czechowska z „Kultury Liberalnej”.

„Justyna Czechowska: Czy fakt, że pani wiersze przełożył na język polski mężczyzna, ma jakieś znaczenie? 

Marie Lundqvist: Nie, uważam, że wiersz znajduje się ponad podziałami płci. W wierszu chodzi bardziej o język niż o doświadczenie.. Sama przekładam dwóch norweskich poetów mężczyzn, nie czuję jednak, żeby moja płeć w jakiś decydujący sposób decydowała o tym, jak rozumiem ich wiersze. Być może powstaje tu nawet jakiś niewielki, ciekawy i dobroczynny dystans, który sprawia, że wiersz staje się wyraźniejszy.

Po polsku jednak podmiot liryczny w pani wierszach używa czasowników w rodzaju męskim.

To tym ciekawiej.

Jak i kiedy zaczęła pani pisać poezję?

Nie dorastałam w literackim domu. Mój ojciec był inżynierem. Czytał na głos fakty z encyklopedii – ten typ języka zresztą do dziś mnie fascynuje. Gdy byłam nastolatką, pisałam jednak wiersze, których język był metaforyczny, bardzo poetycki. Pisanie było dla mnie czymś na kształt własnego pokoju. Wiersz reprezentował swoisty styl życia – odosobniony, nieco mistyczny i tajemniczy, którego wtedy pragnęłam. Ale minęło sporo czasu, zanim napisałam coś, co chciałam pokazać innym.

Zresztą zawsze obierałam okrężną drogę do mojego pisania. Nigdy nie byłam pewna, czy akurat to jest moim powołaniem. Albo czy jest to dla mnie teren dozwolony. Wykształciłam się na bibliotekarkę, pracowałam w zawodzie przez kilkanaście lat. Był to sposób na przebywanie w pobliżu literatury bez posiadania w niej własnego miejsca”.

Marie Lundquist (ur. 1950) – szwedzka poetka i eseistka. Przez kilkanaście lat pracowała jako bibliotekarka, pierwszy tomik poezji wydała w 1992 r. Jest uważana za jedną z najciekawszych i najbardziej oryginalnych szwedzkich pisarek. Jej styl charakteryzuje prostota, oszczędność stylu, a zarazem niezwykła pewność literackiej wypowiedzi. Do tej pory opublikowała dziewięć książek poetyckich i eseistycznych.