Przypominamy klasyczny już zbiór esejów Adama Zagajewskiego „W cudzym pięknie” (a5).
W cudzym pięknie to zbiór esejów Adama Zagajewskiego będących swoistym powrotem do lat studenckich i początków artystycznej drogi poety. Eseje te, posługujące się nierzadko krótką, aforystyczną formą, przypominają notatki z podróży odbywanej w poszukiwaniu swojego miejsca, swojej przestrzeni, swojego „miasta wyobraźni”. Przy okazji – a może przede wszystkim – Zagajewski składa hołd pięknu nieprzemijającego świata, zatrzymanego czasu; pięknu zastanemu, „cudzemu”, oglądanemu oczami młodego studenta filozofii, ale opisanemu piórem wielkiego pisarza.
Andrzej Franaszek, „Tygodnik Powszechny”: W cudzym pięknie to portret artysty z czasów młodości, na początku życiowej drogi. W prozie zmierzającej nieraz ku linii wiersza, aforyzmowi, Adam Zagajewski zamyka autobiograficzną opowieść z lat 60. i 70., gdy studiował w Krakowie psychologię, odkrywając swe nie naukowe, a poetyckie powołanie, obrazy miasta przyprószonego brudnym śniegiem, z czarnymi plamami węgla na ulicach i z ratującą go od komunistycznego znijaczenia domieszką renesansowego piękna oraz portrety jego mieszkańców – wydobywa z pamięci byłą ziemiankę, której na starość pozostało wynajmowanie pokoju studentom, uniwersyteckich konformistów, ale też przemykających marginesami gomułkowskiej Polski przedwojennych profesorów czy oazę duchowej wolności, ówczesną redakcję „Tygodnika Powszechnego”…
Adam Zagajewski, poeta, eseista i prozaik. Urodził się 21 czerwca 1945 roku we Lwowie. Dzieciństwo spędził w Gliwicach, tam też uczęszczał do liceum ogólnokształcącego (15 kwietnia 1963 r. odwiedził je Zbigniew Herbert). W latach 1963-1970 studiował filozofię (i psychologię) na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Współtwórca (w październiku 1968 r.) nowofalowej grupy poetyckiej Teraz i współautor jej manifestów programowych (m. in. w dwutygodniku „Współczesność” nr 18/1970 i almanachu „Teraz”, 1972). Charakter programowy ma również wspólna książka krytyczna Zagajewskiego i Juliana Kornhausera Świat nieprzedstawiony (1974). W latach 1968-1975 asystent w Instytucie Nauk Społecznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, 1975-1976 redagował dział literacki „Studenta”, współredagował „Młodą Kulturę”. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych związał się z opozycją demokratyczną, był sygnatariuszem „Memoriału 59”, prowadził zajęcia w ramach Towarzystwa Kursów Latających, publikował w drugim obiegu. Współredagował numery 1-10 pierwszego niezależnego kwartalnika literackiego „Zapis” (1977-1979) i współpracował z tym pismem po swoim wyjeździe za granicę (m. in. przeprowadził dla niego duży wywiad z Günterem Grassem). Objęty zakazem druku w latach 1976-1978, pracował wtedy jako korektor w miesięczniku „Znak”. W roku 1979 wyjechał na roczne stypendium DAAD (Berliner Künstlerprogramm) do Berlina Zachodniego i pozostał w nim do r. 1981. W roku 1981 wrócił do Krakowa, gdzie zastał go stan wojenny. W grudniu 1982 roku zdecydował się (ze względów osobistych, co zawsze podkreślał) na emigrację do Francji i zamieszkał w Courbevoie pod Paryżem. Od 3 nr. współredaguje wychodzący najpierw w Paryżu, a po roku 1989 w Warszawie, kwartalnik „Zeszyty Literackie”. Przyjaźnił się z Józefem Czapskim. Od roku 1988 prowadzi w semestrach wiosennych zajęcia z creative writing na uniwersytecie w Houston (w stanie Teksas). W lipcu 2002 roku powrócił na stałe do Krakowa.
Debiutował w r. 1967 wierszem w „Życiu Literackim”. Jego debiut książkowy to tomik Komunikat (Kraków 1972). Opublikował ponadto m. in. następujące książki poetyckie: Sklepy mięsne (Kraków 1975), List (nakład ok. 80 egz., Poznań 1978), List (drugi obieg, Kraków 1978), List. Oda do wielości (w drugim obiegu: Kraków 1982;1983 w Instytucie Literackim w Paryżu), Jechać do Lwowa (Londyn 1985, z rysunkami Józefa Czapskiego), Płótno (Paryż 1990), Ziemia ognista (Poznań 1994), Pragnienie (Kraków 1999, 2001); wybory poezji: Dzikie czereśnie (1992), Trzej aniołowie. Three Angels (1998), Późne święta (1998); zbiory esejów i szkiców literackich: wspomniany wyżej Świat nieprzedstawiony (z J. Kornhauserem, Kraków 1974), Drugi oddech (Kraków 1978), Polen: Staat im Schatten der Sowjetunion [Polska: kraj w cieniu Związku Sowieckiego], (Reinbek k. Hamburga 1981, tylko w jęz. niem. w serii: Spiegel-Buch), Solidarność i samotność (Paryż 1986), Dwa miasta (Paryż-Kraków 1991), W cudzym pięknie (Kraków 1998, 2001) oraz powieści: Ciepło, zimno (Warszawa 1975), Słuch absolutny (ukazała się tylko w przekładzie niemieckim jako Das absolute GehrZürich 1982) i Cienka kreska (Kraków 1983).
Przełożył książki Widz i uczestnik Raymonda Arona (Londyn 1984) oraz Religia, literatura i komunizm. Dziennik emigranta Mircea Eliade (Londyn 1990). Współpracował z Mają Wodecką przy tłumaczeniu wierszy z tomu Czuwanie C. K. Williamsa (Kraków 2002).
Laureat licznych prestiżowych nagród literackich, krajowych i zagranicznych, m. in.: Nagrody „Zapisu” (1980), Nagrody Kościelskich (1975), Nagrody im. Kurta Tucholsky’ego szwedzkiego PEN Clubu (1985), Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, nagrody „Arki” i Prix de la Liberté francuskiego PEN Clubu (1987), nagrody Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (1988), Międzynarodowej Nagrody Vilenica (1996), Nagrody Tranströmera (2000) i ostatnio Nagrody Literackiej Fundacji im. Konrada Adenauera (2002). Członek Akademii Sztuk w Berlinie i Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.
Jeden z najbardziej znanych i cenionych współczesnych polskich pisarzy za granicą, jego książki poetyckie i eseistyczne tłumaczone są na najważniejsze języki świata i ukazują się m. in. w Stanach Zjednoczonych, Francji, Izraelu, Niemczech i Szwecji. (za: a5)