– Ta książka przeszła jednak bez echa a nie powinna. Biserka Łukasza Mańczyka (Universitas) to opowieść o Biserce Rajčić, genialnej tłumaczce z języka polskiego na serbski. Ciekawa, żywa, otwarta – pisze Piotr Kępiński. 

Nie jest to książka pozbawiona wad. Za dużo w niej powtórzeń. Zdarzają się błędy. Forma, momentami pozostawia wiele do życzenia. Niemniej jednak w swoich najlepszych fragmentach to fascynująca opowieść o autorce, która dla polskiej literatury poświęciła całe życie. To opowieść o fascynacji językiem i kulturą. To wreszcie przypowieść o życiu, czy jak chce wydawca  „opowieść o celibacie. O zakonie tłumaczy”.

Coś w tym jest. Biserka Rajčić, była przez pięćdziesiąt lat notariuszem polskiej literatury. Adwokatem, gońcem, tłumaczem przysięgłym. Za dużo o sobie nie mówiła. Po prostu pracowała, nawet wtedy kiedy Serbia była pogrążona w wojnie.

O tym bardzo szczerze, czasami gorzko w książce Mańczyka opowiada. A że jej wiedza jest olbrzymia, otrzymujemy, czasami, głębokie szkice definiujące nie tylko literaturę ale także życie w literaturze na tle realnych dramatów, których autorka doświadczyła.

Mańczyk słusznie napisał, że Rajčić przerwała milczenie, bo do tej pory mówiła słowami innych. Niemniej jednak jej „Mój polski poetycki XX wiek” („Moj poljski pesnički XX vek, (2012), „Słownik młodej polskiej poezji” („Rečnik mlade poljske poezije”, czy „Antologia polskich poetów urodzonych w latach 1960 – 1990” („Antologija poezije poljskih pesnika rodenjih 1960 – 1990”, (2013) to książki w których Rajčić wybiera co najcenniejsze według niej i najciekawsze stając się – obok tłumaczki – krytykiem literackim z krwi i kości.

Nie do przecenienia są jej relacje o polskich pisarzach i poetach z którymi współpracowała. Przez jej dom przewijała się cała polska powojenna historia literatury: Różewicz, Herbert… Jak sama napisała: Nawiązuję kontakt z autorem do końca życia. Te przyjaźnie są specyficzne, bo rzadko się widzimy, ale często rozumiemy bez słów.

Niezwykle ciekawe są wspomnienia dotyczące pracy translatorskiej w okresie wojennym i powojennym.

Co też warto podkreślić: Rajčić interesuje się nie tylko literaturą. Równie interesująco potrafi opowiadać o filmie, teatrze, filozofii. Tematy te są obecne w jej książkach: „Polska cywilizacja” („Poljska civilizacija”), Mój Kraków” („Moj Krakov”) i „Listy z Pragi”. Kulturalna archeologia miasta wchodzi do jej radio – dramy pt. „Chopin, George Sand i jej dzieci” („Šopen, Žorž Sand i njena deca”).

A Biserka Mańćzyka to lektura obowiązkowa dla każdego kto interesuje się współczesną literaturą polską i jej recepcją poza krajem.

Biserka Rajčić jest laureatką nagrody „Transatlantyk” dla najlepszego tłumacza literatury polskiej (2009). W dorobku, liczącym przeszło 1500 pozycji bibliograficznych, ma ponad 70 książek z zakresu poezji, prozy, filozofii, teorii literatury, eseju i reportażu.

Łukasz Mańczyk – ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz scenopisarstwo w Łódzkiej Szkole Filmowej. Wydał trzy książki: Służebność światła, Kraków 2004 (Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny za debiut roku); Pascha 2007/punkstop, Kraków 2009, Affirmative, Belgrad 2006. Bezpartyjny radny Krowodrzy, Dzielnicy V Krakowa