W sobotę 11 maja na antenie Radiowej Trójki zostały ogłoszone nominacje do tegorocznej edycji Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategoriach Debiut i Książka roku. Poznaliśmy także nazwisko tegorocznej laureatki Silesiusa za całokształt pracy twórczej, którą została Marzanna Bogumiła Kielar. Nagroda Silesius to prestiż, ale ma ona też swój wymiar finansowy – w tym roku w puli nagród znajduje się blisko 200 tys. zł.
Już 14 maja w Prozie – klubie Wrocławskiego Domu Literatury rozpocznie się 9. Międzynarodowy Festiwalu Poezji Silesius. Impreza otwarta zostanie dyskusją dotycząca twórczości Marzanny Bogumiły Kielar. O laureatce rozmawiać będą członkowie jury Silesiusa: Monika Glosowitz, Paweł Mackiewicz i Piotr Śliwiński. Festiwal potrwa do niedzieli 19 maja.
Laureatka Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt otrzyma nagrodę w wysokości 100 tys. zł. Poetka bądź poeta, który zostanie nagrodzony Silesiusem w kategorii Książka roku otrzyma 50 tys. zł, a zwycięzca bądź zwyciężczyni w kategorii Debiut 15 tys. zł. Ponadto wszystkie autorki i autorzy książek nominowanych do finału otrzymują po 5 tys. zł. Warto przypomnieć, że finansowe wyróżnienie za nominację zostało wprowadzone do regulaminu Nagrody w 2020 roku i było pierwszym takim rozwiązaniem wśród najważniejszych polskich nagród literackich. W tym roku do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius zostały zakwalifikowane aż 193 książki, z czego 43 tomiki to debiuty. Jury pod przewodnictwem Piotra Śliwińskiego, w którym zasiadają także: Monika Glosowitz, Paweł Mackiewicz, Małgorzata Mikołajczak, Krystyna Pietrych, Paweł Próchniak oraz Alina Świeściak nominowało do finału Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2024 następujące tytuły:
W kategorii Książka roku:
- Justyna Bargielska, Wybór stand-upów, Biuro Literackie
- Kacper Bartczak, czas kompost, Biuro Literackie
- Dominik Bielicki, Wielki ping-pong, wydawnictwo j
- Darek Foks, Patriotka, WBPiCAK w Poznaniu
- Justyna Kulikowska, Obóz zabaw, WBPiCAK w Poznaniu
W kategorii Debiut:
- Opal Ćwikła, UFOPORNO, Staromiejski Dom Kultury
- Martyna Pankiewicz, czym się żywi ziemia i martwi, wydawnictwo papierwdole
- Urszula Sikora, Trzynasty miesiąc, WBPiCAK w Poznaniu
Kto otrzyma Nagrodę w tych dwóch kategoriach dowiemy się dopiero jesienią. Wręczenie Silesiusa odbędzie się w tym samym czasie, co ceremonia przyznania innego ufundowanego przez Wrocław wyróżnienia literackiego – Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Gala, na której poznamy laureatki/laureatów obu nagród odbędzie się 19 października. Wspólna wręczenie odbyło się po raz pierwszy w 2020 roku, a decyzja o połączeniu finałów nagród została podjęta z powodu pandemii. Organizatorzy zdecydowali jednak o podtrzymaniu tej formuły w kolejnych latach. Doszło tym samym do – skądinąd symbolicznego – scalenia dwóch najważniejszych miejskich nagród literackich, którym patronuje ten sam twórca – Johannes Scheffler, czyli właśnie Anioł Ślązak, Angelus Silesius, który został również patronem 2024 roku we Wrocławiu. Zdecydowała o tym Rada Miejska Wrocławia z inicjatywy dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, dra Łukasza Kamińskiego, podkreślając tym samym 400. rocznicę urodzin tego niezwykłego barokowego poety wyprzedzającego twórczo swoją epokę. Z obchodami Roku Anioła Ślązaka we Wrocławiu łączy się również powołanie do życia Nagrody Ossolineum za Przekład Poetycki, która ma na celu propagowanie literackich przekładów poezji obcej na język polski. Do pierwszej edycji można już zgłaszać książki – formularz zgłoszeniowy i więcej informacji znajduje się na www.ossolineum.pl/nagroda2024/. Wysokość nowej Nagrody to 10 tysięcy złotych, które otrzyma tłumacz, zaś wydawca zwycięskiego tomu zostanie uhonorowany okolicznościową statuetką. O przyznaniu tego wyróżnienia zdecyduje kapituła powołana przez Dyrektora Zakładu Narodowego im Ossolińskich. Nagroda zostanie wręczona podczas zorganizowanej przez Wrocławski Dom Literatury gali Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus oraz Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 19 października 2024 roku.
Marzanna Bogumiła Kielar – laureatka za całokształt pracy twórczej
Poetka urodziła się w 1963 roku w Gołdapi, mieszka w Warszawie, gdzie wykłada filozofię. Jest absolwentką filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, doktor habilitowaną humanistyki. Po debiutanckim, obsypanym nagrodami tomie „Sacra conversazione” (1992) opublikowała kolejne książki poetyckie: „Materia prima” (1999), „Monodia” (2006), „wybory Umbra” (2002), „Brzeg” (2010) i najnowszy, wydany w zeszłym roku tom „Wilki”, ale także osiem wyborów w językach obcych. Za Nawigacje (2018) została wyróżniona Nagrodą Poetycką im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – Orfeusz Mazurski, Nagrodą Warszawskiej Premiery Literackiej za wrzesień, a także nominowana do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej. Laureatka Nagrody Fundacji im. Kościelskich i Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1993), Paszportu „Polityki” (2000), nominowana do Nagrody Literackiej Nike (2000), uhonorowana Kryształem Vilenicy (Słowenia, 1995) i Hubert-Burda-Preis (Niemcy, 2000). Jej wiersze przetłumaczono na dwadzieścia trzy języki. Wielokrotna stypendystka fundacji kulturalnych i ośrodków badawczych w Europie, Stanach Zjednoczonych, Skandynawii i Azji.
Piotr Śliwiński, przewodniczący jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, tak mówi o twórczości tegorocznej laureatki: „Już pierwszy tom poetycki Marzanny Bogumiły Kielar (Sacra conversazione, Suwalskie Towarzystwo Kultury, Suwałki 1992) okazał się dyskretnym objawieniem. Kontemplatywny w czasach powszechnej aktywności, ściszony pośród zgiełku transformacji, precyzyjny i subtelny, wydany na uboczu – zdumiewał. Kolejne książki – Materia prima, Umbria, Monodia, Nawigacje oraz tom ubiegłoroczny, Wilki – przesądziły o silnej, suwerennej pozycji Autorki i szacunku, jakim się cieszy. Zbudowała swój świat, odseparowany, chłodny, wilgotny, lecz przesycony cichą emocją, niepewną, lecz wyczuwalną duchowością, kobiecy. Odrysowała krajobrazy swojej młodości, północne, surowe, a także – w Wilkach – krajobrazy pamięci przesiedleńców, repatriantów, ludzi wypędzonych stamtąd do nikąd, które mieli dopiero zamieszkać. O poezji współczesnej rzadko mówi się, że jest piękna. O poezji Marzanny Bogumiły Kielar wypada powiedzieć – jest piękna”.
Marzanna Bogumiła Kielar jest piątą kobietą wyróżnioną Silesiusem za całokształt twórczości. Poetkadołączyła dziś do znakomitego grona twórców i twórczyń, którzy otrzymali Nagrodę . Byli to kolejno: Tadeusz Różewicz (2008), Stanisław Barańczak (2009), Piotr Sommer (2010), Urszula Kozioł (2011), Marcin Świetlicki (2012), Krystyna Miłobędzka (2013), Darek Foks (2014), Jacek Podsiadło (2015), Julian Kornhauser (2016), Andrzej Sosnowski (2017), Bohdan Zadura (2018), Ewa Lipska (2019), Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (2020), Ryszard Krynicki (2021), Marcin Sendecki (2022) i Joanna Mueller (2023)
Operatorem Nagrody Silesius, podobnie jak i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, od 2018 roku jest Wrocławski Dom Literatury.