Trzy razy Szymborska

W tym roku mija 4. rocznica śmierci Wisławy Szymborskiej oraz 20. przyznania jej literackiej Nagrody Nobla.

Do księgarń trafiły właśnie dwie publikacje poświęcone poetce, o których kilkakrotnie już pisaliśmy na portalu a także dwupłytowy album CD/DVD „Fortuna plays Szymborska” o którym piszemy po raz pierwszy. Po kolei:

Pierwsza książka to „Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej” (Znak) autorstwa Michała Rusinka, wieloletniego sekretarza poetki, a obecnie prezesa Fundacji Wisławy Szymborskiej. Michał Rusinek opowiada o swojej pracy z Szymborską, kreśli wielowymiarowy portret wspaniałej poetki i jej niezwykłej osobowości.

Była rozchichotana, czasami frywolna, lubiła językowe zabawy i „practical jokes”. Wolała rozmowy ze zwykłymi ludźmi niż kongresy poetów i dyskusje z intelektualistami. Była też depresyjna i melancholijna. Surowa w sądach o sobie i innych. Nie znosiła rozmów o błahostkach i marnowania czasu na spotkania z ludźmi, które nic jej nie dawały, oprócz, jak mówiła, pustych kalorii. Po Noblu powtarzała, że zrobi wszystko, żeby nie stać się osobistością, lecz pozostać osobą.

Druga publikacja to komiks „Wisława Szymborska. Życie w obrazkach” (Znak Emotikon) autorstwa włoskiej rysowniczki Alice Milani (tłum. Joanna Wajs).

Komiks przedstawia sceny z życia poetki m.in. ślub z Adamem Włodkiem w 1948 roku, ich mieszkanie w Domu Literatów przy ul. Krupniczej w Krakowie oraz przyznanie Nobla w 1996 r. Rysunki zostały opatrzone krótkimi dialogami zaczerpniętymi z felietonów Szymborskiej, udzielonych przez nią wywiadów oraz opowiedzianych anegdot. W publikacji wykorzystano też wiersze noblistki.

Trzecia rzecz to dwupłytowy album CD/DVD 'Fortuna plays Szymborska’ , który będzie towarzyszyć uroczystościom rocznicowym 20-lecia przyznania poetce Nagrody Nobla – zgodnie z terminarzem obchodów premiera polska będzie miała miejsce w dniu 3 października 2016 w Krakowie. Premiera europejska zaplanowana została na 14 maja 2016 we włoskiej Bolonii, w związku z wydaniem niepublikowanych wcześniej listów miłosnych Wisławy Szymborskiej do Kornela Filipowicza.

Nagrania Wisławy Szymborskiej czytającej swoje wiersze zna niemal każdy. Co wydarzy się, gdy melodia jej głosu zostanie potraktowana dosłownie – gdy muzykę ściśle uzależni się od jej słowa, a ze składowych powstanie interaktywny wieczór poetycki? Takie ujęcie ogniskuje uwagę na elementach kryjących się za barwą głosu, jego tonacją, zróżnicowanym tempem i rytmem recytacji. To wyjątkowe połączenie muzyki i poezji, które pozwala wybrzmieć nie tylko słowom, ale również ich melodii. Maciej Fortuna gra Wisławę Szymborską wszystkim – szczególnie młodym, którzy mogą odkryć ją zupełnie na nowo

W projekcie wykorzystano archiwalne nagrania audio, wideo oraz oryginalne wyklejanki autorstwa Wisławy Szymborskiej.

Projekt powstał przy pełnej współpracy z Fundacją Wisławy Szymborskiej, dzięki której zostały udostępnione materiały niezbędne do realizacji zarówno warstwy wizualnej, jak i kluczowej warstwy dźwiękowej.

Wisława Szymborska – ur. 2 VII 1923 r. w Kórniku, w Poznańskiem; zm. 1 II 2012 w Krakowie. Od 1931 r. mieszkała w Krakowie, w latach 1945–1948 studiowała filologię polską i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutowała w marcu 1945 wierszem Szukam słowa, ogłoszonym w dodatku do „Dziennika Polskiego”. W latach 1953-1981 pracowała w krakowskim tygodniku „Życie Literackie”, gdzie prowadziła dział poezji i stałą rubrykę Lektury nadobowiązkowe(wznowioną później na łamach dodatku do „Gazety Wyborczej” − „Gazeta o Książkach”). Wybór tych felietonów opublikowany został kilkakrotnie w formie książkowej.

Szymborska wydała 13 tomików wierszy: Dlatego żyjemy (1952), Pytania zadawanie sobie (1954), Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście (1986), Koniec i początek (1993, 1996), Chwila (2002), Dwukropek (2005), Tutaj (2009) oraz – wydany pośmiertnie, niedokończony tom Wystarczy (2012).

Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków. Publikowała także przekłady poezji, głównie z francuskiego i niemieckiego.

W 1991 r. Szymborska otrzymała Nagrodę im. Goethego, w 1995 r. została laureatką Nagrody Herdera. W maju 1995 r. Uniwersytet Poznański nadał jej tytuł doktora honoris causa. W 1996 Wisława Szymborska otrzymała nagrodę polskiego PEN Clubu oraz literacką nagrodę Nobla. W 2001 r. została członkiem honorowym American Academy of Arts and Letters. W 2011 r.  uhonorowano ją najwyższym odznaczeniem państwowym − Orderem Orła Białego.