Elementarz Haliny Poświatowskiej dla kochanków

Przypominamy i polecamy „Elementarz Haliny Poświatowskiej dla szczęśliwych i nieszczęśliwych kochanków” (WL). 

Nie ma w polskiej poezji drugiej takiej autorki jak Halina Poświatowska. Nie ma kobiety, która o upragnionej miłości pisałaby w tak wyjątkowy sposób. Dla niej podjęła rozpaczliwą walkę o życie. Przegrała, ale pozostawiła po sobie bezcenne świadectwo własnych zmagań.

Na Elementarz… składają się wiersze, listy i fragmenty prozy, które tworzą razem poruszający przewodnik po najgłębszych zakamarkach duszy poetki. Zebrane w tej książce teksty pozwalają dojrzeć również mniej znane oblicze Poświatowskiej: ironiczne, mroczne i dalekie od ckliwego stereotypu.

Helena Myga (imię zmienione oficjalnie na Halina w roku 1961) urodziła się 9 maja 1935 r. w Częstochowie, przy ul. 7 Kamienic. Miejsce to upamiętnia dziś tablica z wizerunkiem poetki i słowami z jej wiersza. Pod koniec wojny Halina przeszła  anginę, która spowodowała ciężką wadę serca (przyczyną było reumatyczne zapalenie wsierdzia). Choroba ta skazała przyszłą poetkę na długotrwałe leżenie w łóżku, na leczenie w szpitalach i sanatoriach. Uczyła się w gimnazjum „Nauka i Praca”, potem w żeńskim Liceum im. J. Słowackiego w Częstochowie i w Państwowym Liceum Korespondencyjnym, gdzie w roku 1955 zdała maturę. W  kwietniu 1954 wyszła za mąż za Adolfa Poświatowskiego, studenta Wyższej Szkoły Teatralnej, również chorego na serce; Adolf zmarł nagle w marcu 1956.

W sierpniu 1958, dzięki staraniom profesora Aleksandrowicza z kliniki krakowskiej oraz Polonii amerykańskiej poetka wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie 12 listopada poddana została operacji serca. Zabieg ten przedłużył jej życie o 9 lat. Poświatowska skorzystała z szansy, jaką podsunął jej los i została w Stanach do lipca 1961 roku; studiowała tam w Smith College w Northampton w stanie Massachusetts.

Zadebiutowała na łamach „Gazety Częstochowskiej” w roku 1956; w 1958 ukazał się jej pierwszy zbiór wierszy pt. Hymn bałwochwalczy (Wyd. Literackie), przyjęty entuzjastycznie przez krytykę. W1962 poetka przyjęta została do Związku Literatów Polskich. Po powrocie do kraju studiowała na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uzyskując w roku 1963 tytuł magistra filozofii. W tym samym roku wydała drugi zbiór wierszy pt. Dzień dzisiejszy (Wyd. Literackie). W 1964 rozpoczęła pracę na stanowisku asystenta w Katedrze Filozofii Nauk Przyrodniczych na Wydziale Filozoficzno- Historycznym UJ. W dwa lata później ukazało się w „Życiu Literackim” (1966, nr 38) opowiadanie Niebieski ptak ; wychodzi też trzeci zbiór wierszy pt. Oda do rąk (Wyd. „Czytelnik”). Wakacje tego roku spędziła poetka w Jugosławii, jesienią przebywała na kilkutygodniowym stypendium w Paryżu. W roku następnym ukazała się autobiograficzna książka Opowieść dla przyjaciela (Wyd. Literackie). Ze względu na pogarszający się stan zdrowia jesienią 1967 poetka poddała się drugiej operacji serca, przeprowadzonej tym razem w warszawskim Instytucie Gruźlicy. Zmarła 11 października; miała 32 lata. Pochowana została na cmentarzu św. Rocha w Częstochowie.