Achmatowa, czyli Rosja

Anna Piwkowska w książce „Achmatowa, czyli Rosja” (Więź)  podjęła się zadania arcytrudnego: opisać genialną poetkę i jej czasy. Jak wybrnęła z tego zadania?

Anna Achmatowa − czarny łabędź, kobieta intrygująca powierzchownością i zachowaniem, poetka autonomiczna w swojej twórczości i wyborach, choć doświadczająca najciemniejszych stron życia w XX-wiecznej Rosji. Kto może opisać historię poety lepiej niż inny poeta?

O autorce książki „Achmatowa, czyli Rosja” Piotr Matywiecki mówił: „Anna Piwkowska jest mistrzynią poetyckiej anegdoty. Potrafi z materii codziennego życia wykroić jakieś jedno, ledwo zauważalne zdarzenie, jakąś obserwację czegoś dziejącego się na uboczu spojrzeń − i w tak obramowanej chwili lirycznej zawrzeć wszystko, co najważniejsze”.

Tę niezwykłą umiejętność uchwycenia szczegółu i oddania emocji odnajdziemy też w eseju o Annie Achmatowej. Dzięki temu książka Achmatowa, czyli Rosja jest nie tylko zapisem faktów z życia wielkiej poetki, lecz także impresją prowadzącą do głębi rosyjskiej duszy.

Anna Olmińska, tak pisała o książce Piwkowskiej w „Kulturze Liberalnej”:  „Maria Cwietajewa nazwała ją w jednym z wierszy Anną Wszechrosji. Isaiah Berlin twierdził, że łączy go z nią komunia dusz. Osip i Nadieżda Mandelsztamowie byli jej serdecznymi przyjaciółmi. Josif Brodski powiedział o niej, że ma dar zamieniania ludzi w homo sapiens. Malował ją Modigliani. Córka Stalina spóźniła się na kolację z ojcem, bo zaczytała się w jej wierszach. Ona sama miała osobliwy sposób pisania: najpierw paliła swoje utwory, a potem odtwarzała je z pamięci.

Tworzyła w bardzo burzliwych czasach, w Rosji, z której nigdy nie chciała na stałe wyemigrować. Przetrwała – oraz opisała – rewolucję lutową i dwie wojny światowe. Żyła pod rządami Stalina, gdy represje polityczne były ostre, a cenzura surowa. Ani jedno, ani drugie nieszczęście jej nie ominęło, podobnie jak jej bliskich, którym nie udało się uniknąć łagrów, inwigilacji czy nawet kary śmierci. Gdyby streścić jej biografię w dwóch słowach, należałoby powiedzieć: zdobywała i traciła”.

Anna Piwkowska- studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Poetka i pisarka, autorka dziewięciu tomików poezji: Szkicownik (1989), Cień na ścianie (1990), Wiersze i Sonety (1992), Skaza (1995), Tylko trzy drogi (1998), Po (2002,Wyróżnienie Fundacji Kościelskich), Niebieski Sweter (2004), Farbiarka (2009, uhonorowana Nagrodą Literacką Miasta Warszawy) oraz Lustrzanka (2012). W roku 1995 otrzymała Nagrodę Poetycką im. Georga Trakla. Jest autorką powieści poetyckiej Ślad łyżwy (2007) opartej na biografii i wierszach austriackiego poety Georga Trakla oraz książki eseistycznej Achmatowa, czyli kobieta (2003). Obie książki otrzymały Nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej. Jej wiersze tłumaczone były między innymi na język angielski, rosyjski, niemiecki, włoski, słoweński, francuski, hiszpański, kataloński. Ostatnio wydała powieść dla młodzieży Franciszka, która otrzymała główną nagrodę polskiej sekcji IBBY dla najlepszej książki dla młodzieży roku 2014.